lutego 23, 2009

donacje organów ludzkich, autopsja

PYTANIE: Czy muzułmanie mogą oddawać swoje organy i czy mogą być poddawani autopsji?

Przede wszystkim, trzeba podkreślić, że szarijat wielce zaleca jak najszybsze pochowanie zmarłej osoby. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) powiedział: „Śpieszcie z pochówkiem waszych zmarłych. Jeśli zmarły był dobrym człowiekiem, (chowając go – przyp. tłum.) stawicie go przed czymś lepszym. A jeśli było inaczej (nie był dobrą osobą - przyp. tłum.), (chowając go) zdejmujecie z waszych karków (barków) zły (ciężar)”. [Al-Buchari & Muslim]

Islam również bardzo troszczy się o człowieka, zarówno za życia jak i po śmierci. Dżabir Ibn Abdullah (oby Allah był z niego zadowolony) powiedział: „Pewnego dnia towarzyszyliśmy Prorokowi (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) w pogrzebie pewnej osoby. Kiedy doszliśmy do grobów, usiedliśmy. Grabarz wyciągnął kość – nogi lub innego organu – i zaczął ją łamać. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) powiedział: „Nie łam jej, gdyż łamanie tej kości, nawet po śmierci jej właściciela, jest jak łamanie jej za jego życia”. (Przekazał Malik, Ibn Madżah i Abu Dawud)

Na temat autopsji uczeni mają różne opinie, jednakże przeważającą opinią jest, iż sekcja zwłok ludzkich jest dozwolona pod warunkiem, że wykonana jest ze spełnieniem islamskich zasad, których celem jest utrzymanie najwyższego stopnia bezpieczeństwa i szacunku ciała.

Dozwolone jest poddać sekcji, zwłoki zmarłego, jedynie w celu wykrycia chorób lub odkrycia leczenia, lub poznania funkcji narządów oraz budowę ciała ludzkiego. Jest również dozwolone uciec się do przeprowadzenia tego zabiegu w celu poznania przyczyny zgonu, jeśli będzie to użyteczne przy śledztwie w przypadku morderstwa. Używanie części ciała zmarłego jest również dozwolone dla studentów medycyny, dla których stanowi to praktykę. Aczkolwiek, musi to być przeprowadzone w miejscu specjalnie do tego celu przeznaczonym i zamkniętym dla innych.

W szarijacie jest jedna podstawowa zasada, która brzmi: „To, co jest konieczne do spełnienia obowiązku, samo staje się obowiązkiem”. Obowiązkowym jest leczyć ludzi i wykonywać na nich operacje/zabiegi, kiedy tego potrzebują. By spełnić ten obowiązek, koniecznym jest studiować anatomię człowieka, a w tym celu należy dokonać sekcji, kiedy jest to konieczne i w sposób, w jaki konieczne jest jej wykonanie.

Jeśli chodzi o donacje organu, od którego zależy życie (żywej osoby), jak serce lub wątroba, nie jest dozwolonym ich oddać, wg konsensusu uczonych, ponieważ oznacza to zabicie duszy. Aczkolwiek, jeśli chodzi o organ, od którego życie nie zależy, jak nerka czy naczynia krwionośne, wtedy istnieje różnica w opiniach współczesnych uczonych, jednakże w większości uczeni uznają to za dozwolone.

Biorąc organ ciała żywego człowieka i umieszczenie go w ciele innej osoby, w celu uratowania jego życia lub w celu przywrócenia funkcji jednego z jego istotnych organów, jest zgodne z prawem, a nawet można uznać to za dobry uczynek, tylko wtedy, kiedy spełnione są następujące warunki:
1) Jeśli amputacja tego organu nie szkodzi dawcy lub nie spowoduje wyraźnej wady w jej życiu. 2) Jeśli dawca organu oddaje swój narząd bez jakiegokolwiek przymusu. 3) Jeśli amputacja tego organu jest jedynym sposobem wyleczenia chorego. 4) Jeśli sukces zarówno amputacji, jak i wykonania operacji ma racjonalne szanse powodzenia.

Dozwolone jest przeszczepić organ osoby zmarłej osobie żyjącej, której życie zależy od przeszczepienia tego narządu, lub której funkcje życiowe zostaną upośledzone, jeśli nie otrzyma przeszczepu, pod warunkiem, że zarówno zmarły dawca dał pozwolenie na to przed śmiercią lub dadzą pozwolenie jego krewni, lub przywódca muzułmanów w przypadku zmarłych o nieznanej tożsamości lub nieposiadających krewnych.

Należy starannie dopilnować, czy istnieje odpowiednia zgoda na przeszczep organów w przypadkach opisanych powyżej, by się upewnić, że nie mamy do czynienia z handlem organami. Nie jest dozwolone handlować ludzkimi organami w żadnym wypadku. Aczkolwiek kwestia, czy beneficjent może zapłacić, by otrzymać organy, których potrzebuje lub by okazać wdzięczność, jest wciąż sprawą podlegającą dyskusji uczonych.

A Bóg wie najlepiej.

ŹRÓDŁA:
Przeszczepy i donacje organów
Donacja rogówki
Przeszczep narządów usuniętego płodu
Przeszczep narządów rozrodczych

3 komentarze:

  1. Assalam!

    Ciesze się, że artykuł na temat przeszczepu organów znalazł się na blogu muzułmanki. Własnie niedawno otrzymaliśmy z mężem listy, z zapytaniem czy chcemy zostać donorami organów. Ale mam troszeczke inne pytanie. Mieszkamy w kraju europejskim i jak wiadomo większa część społeczeństwa to innowiercy. Czy fakt, że najprawdopodobnej organ muzułmanina otrzyma innowierca, powinno mieć wpływ na decyję muzułmanina czy muzułmanki na wyrażenie zgody, na oddanie organów po śmierci?
    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź :)

    Maryam

    OdpowiedzUsuń
  2. wa aleikum salam

    Siostro Mariam, nie znalazłam na chwilę obecną konkretnej odpowiedzi odnośnie przeszczepu organów niemuzułmanom (być może inne siostry znajdą), jednak jest fatwa odpowiadająca na zbliżone (myślę) pytanie, a mianowicie czy dozwolone jest oddawanie KRWI niemuzułmanom.

    Odpowiedź brzmi (cytuję fragment):

    "Jest dozwolonym dla muzułmanina oddanie krwi niemuzułmaninowi, chyba ze ten niemuzułmanin znany jest z tego, ze zwalcza muzułmanów (czy to przynależąc do państwa, które jest w stanie wojny z muzułmanami czy wspierając agresje przeciwko muzułmanom). W takiej sytuacji, nie wolno oddawać krwi, albowiem to pomoże im walczyć z muzułmanami."

    Całość tutaj:
    http://sites.google.com/site/bankfatw/Home/religie-tradycje-zwyczaje-innowacje-sekty/oddawanie-krwi-niemuzulmaninowi

    OdpowiedzUsuń
  3. Siostra Iman znalazła jeszcze taką fatwę odnośnie przekazywania organów niemuzułmanom

    http://sites.google.com/site/bankfatw/Home/MEDYCYNA-sport-i-rekreacja/przekazywanie-organow-nie-muzulmanom

    OdpowiedzUsuń

Uprzedzamy - komentarze niecenzuralne, obraźliwe, szerzące nienawiść i uprzedzenia, bądź zawierające linki do stron wypaczających nauki islamu lub przyczyniających się do niszczenia dialogu nie będą publikowane.

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.